Khi chụp ảnh nên trừ EV hay +EV

Bạn có biết? Khi chụp chủ thể trên nền sáng, chúng ta chủ động cộng EV.
Và ngược lại cho trường hợp chủ thể trên nền tối, chúng ta trừ EV.

Yếu tố EV trên liên quan điều gì đến chiếc máy ảnh của bạn? Nó thuộc phạm trù của đo sáng.
Vậy đo sáng là gì?

Bản chất của Nhiếp ảnh nói về kỹ thuật là sự thu nhận ánh sáng. Máy ảnh được coi là một hộp tối, khi ta chụp ảnh, một cánh cửa sẽ mở ra, và ánh sáng từ bên ngoài tràn vào sẽ tác động vào film hay sensor để cho ra một bức ảnh.

I. Đo sáng là việc xác định độ mở ống kính ( khẩu độ), tốc độ chụp, và độ nhạy sáng (iso) kết hợp với đo sáng của máy để có được một bức ảnh đúng sáng.

Cộng, trừ EV (Exposure Value - giá trị phơi sáng)

Một vật chúng ta nhìn thấy được bằng mắt thường phải đáp ứng một trong hai điều kiện: thứ nhất vật đó tự phát sáng (mặt trời, ánh đèn), và thứ hai, vật đó phản chiếu ánh sáng từ những nguồn sáng khác.

Những nguồn sáng tự nhiên và nhân tạo không có nhiều, vì vậy khi chụp ảnh, ánh sáng film/sensor nhận được do phản chiếu ánh sáng từ những nguồn sáng khác là chủ yếu.

Những vật có màu sắc, bề mặt khác nhau thì phản chiếu ánh sáng khác nhau. Một vật nhìn sáng, hay tối phụ thuộc vào hai yếu tố: cường độ nguồn sáng và độ phản chiếu của ánh sáng của bề mặt.

Từ tính chất này, ông Ansel Adam (1902-1984) đã đưa ra một biểu đồ vùng hệ thống (Zone system chart) như sau:

Từ vùng (zone) 1 đến vùng 9 màu sắc chuyển dần từ đen sang trắng, và theo đó, độ phản chiếu ánh sáng cũng tăng dần. Độ phản chiếu ánh sáng của vùng n gấp đôi vùng n-1, và bằng một nửa vùng n+1.

Vùng 5 (màu xám, gray) nằm giữa vùng 1 và vùng 9, nó phản chiếu 18% và hấp thụ 82% cường độ ánh sáng chiếu đến nó, và đây cũng là vùng phản chiếu ánh sáng phổ biến nhất.

Người ta chọn vùng 5 là vùng tiêu chuẩn để thiết lập hệ thống đo sáng của máy ảnh. Nói một cách dễ hiểu, khi đo sáng, máy ảnh xem tất cả những ánh sáng nó nhận được đều phản chiếu từ vùng 5.

Vì vậy, máy ảnh sẽ không biết cường độ nguồn sáng của vật, hay chiếu đến vật là bao nhiêu, nó mặc định tất cả ánh sáng từ vật đều được phản chiếu từ một vùng có độ phản chiếu là 18%.

Khi chụp ảnh ở chế độ tự động, chúng ta dễ thấy trường hợp khi chụp nền trời trong, xanh thì hình sẽ tối đi. Ngược lại, khi chụp hình trong bóng râm, hình sẽ sáng hơn. Người ta tạo nên một cơ chế cộng, trừ EV để khắc phục tình trạng này.

Khi chụp chủ thể trên nền sáng, Lúc này, hệ thống đo sáng của máy ảnh sẽ hiểu rằng ánh sáng nó nhận được từ một nguồn sáng có cường độ ánh sáng lớn hơn, hoặc từ vùng có độ phản chiếu ánh sáng lớn hơn 18%. Chúng ta chủ động cộng EV để cho đúng sáng.
Và ngược lại cho trường hợp chủ thể trên nền tối, chúng ta trừ EV, hệ thống sẽ nhận biết được ánh sáng nó nhận được là từ một nguồn sáng có cường độ yếu hơn, hay từ một vùng có độ phản chiếu ánh sáng nhỏ hơn 18% chúng ta trừ EV để cho đúng sáng.

II. Nên thay đổi Khẩu độ, tốc độ, hay độ nhạy sáng ?

Thông thường khi đo sáng, người ta sẽ cố định 02 yếu tố, và điều chính yếu tố còn lại như trong chế độ AV, TV, Với chế độ M ta sẽ tùy biến một lúc 03 yếu tố để có một bức ảnh ưng ý.

Khi chụp chân dung, tĩnh vật, bạn nên ưu tiên khẩu độ. Ưu tiên mở khẩu, lúc này vùng nét của bức ảnh (dof) sẽ mỏng đi, làm nổi bật chủ thể.
Khi chụp ảnh phong cảnh, bạn sẽ ưu tiên khép khẩu. Để bức ảnh có độ nét sâu. Trường hợp chụp thác nước, bạn sẽ làm mọi cách để tốc độ càng chậm càng tốt để dòng nước trong và mượt.
Khi chụp thể thao, bạn sẽ ưu tiên tốc độ. Để đảm bảo bắt đứng được chuyển động

Cẩn thận khi lựa chọn giá trị Iso, vì nó là một con dao hai lưỡi. Trong điều kiện ánh sáng yếu, bạn tăng Iso để ánh sáng vào nhiều hơn và tránh rung tay. Nhưng Iso càng lớn thì bức ảnh càng dể bị noise, vỡ hình.
Bài viết được sưu tầm tổng hợp lại, tuy nhiên có 1 số phần như biểu đồ của Ông Ansel Adam tác giả cũng không chắc chắn lắm nhưng cứ mạnh dạn chia sẻ cho mọi người đọc tham khảo nhé.